‘we are semi-free’


‘WE ARE SEMI-FREE’ EEN HEERLIJKE BEVRIJDING

Het is gebruikelijk om met quasi-diepzinnige teksten voor de dag te komen als het om Kunst gaat. Maar zouden we verslag doen van ‘levende cultuur’ in plaats van Kunst dan klaart de lucht meteen op en kunnen we blijven ademhalen.

Neem E. van Dam. Op een boedelveiling kocht ik enkele jaren geleden voor een prijs van ongeveer twee euro per stuk enkele dozen volgestouwd met tientallen schilderijen die allen gesigneerd – en merendeels gedateerd tussen 1940 en 1960 – waren met ‘E. van Dam vrouw van R. Bremmer’.

Over ‘E.’ ben ik voorlopig niets te weten gekomen. Haar man was de destijds tamelijk bekende schilder Rudolf Bremmer maar haar schoonvader, Henk Bremmer, was misschien wel de grootste kunstpaus die Nederland ooit heeft gekend. Hij moet haar werk gekend hebben. Juweeltjes van levende cultuur waar niemand heeft aan- of tussen gezeten. Zuiver onopgemerkt dus en die al zo’n ongeveer driekwart eeuw niet verder zijn gekomen dan de huiselijke kring. Bloemstukken, stillevens, poezen, kinderen aan strand of kippen voerend, en zwemmende dames in zee: fantastisch en minstens zo goed als Bremmers ontdekking Bart van der Leck. Te koop per doos dus feitelijk afgedankt en weggegooid. Op zich doodzonde natuurlijk maar zeer geschikt voor een romantische legende; de vergeten schoondochter die te dichtbij was.

Monika Dahlberg kwam voor mij zonder twijfel als ‘levende cultuur’ voor het eerst in beeld, gewoon tussen de bedrijven door in de vorm van foto’s op sociale media; niet ingelijst of op een sokkel maar op een democratische, drempelloze plaats. Wat zag ik? Details van, misschien, selfies zonder herkenbaar gezicht en soms kennelijk met de lens omgekeerd. Broekzakfoto’s? –per ongeluk geschoten… daar moet een woord voor zijn–. Heet het model soms Monika Dahlberg of is het de naam van de fotograaf? Was deze Monika fotomodel of een fotograaf? Was Monika de ware naam of ging het om iemand die zelf buiten schot bleef en onder een schuilnaam een gespeeld leven in beeld bracht in een decor? Ik wist van niets; het kon allemaal en het maakte de foto’s alleen maar sterker. Informatie was niet voorhanden. Dan was daar ook nog de desolate ruimte waarin het eenzame leven zich afspeelde en een enkele keer het uitzicht; plekken waar je niet dood wilt worden gevonden. Was het model in quarantaine of in één of andere dwingende vorm van huisarrest? De foto leken een schreeuw voor de buitenwereld, de kijker, snakkend naar bevrijding. Maar naast ‘redt mij!’ klonk ook ‘laat me met rust!’ en dat is geruststellend.

Romantisch is de arme boer met een gezin op blote voeten wroetend in de arme grond maar niet de honderden mijnwerkers onder de grond in China. Romantisch is ook het uitzicht door enkel glas op kil mistig platteland, uit de kraan alleen koud water uit een kapotte geiser, een uitgeknepen tube tandpasta, een doosje tampons, schoenen, mutsjes, fleece-dekentjes, slaapzakken, witte snoertjes en stekkertjes, een telefoon…. nooit vies of smerig maar bijna aangenaam warm en kleurrijk rommelig. De witte snoertjes als symbool voor de verbinding met het wereld wijde web is natuurlijk zuivere romantiek, bijna sentimenteel.

Maar wie is Monika op dit onbewoonde eiland? Google gaf toen nog geen antwoord: een Duitse actrice, dat kon niet kloppen. Ik liet het maar zo en stelde geen vragen. Een mens koestert graag zijn eigen illusies tegen beter weten in. Ik zag levende cultuur en geen artistieke hoogmoed; hou dat vast, Monika! De foto’s waren domweg goed zonder houvast. Geen kunstpaus, museum of galerie die hier een stempel op drukt. For my eyes only!

De titel ‘we are semi-free’, overgenomen van een foto van een button die Monika samen met een kleine honderd foto’s van die zou prima stof bieden kunnen bieden over een verhandeling of de kunstenaar nou wel of niet vrij is en of dat wel of niet wenselijk is. Hoe vrij was E. hoe vrij is Monika Dahlberg?

Mark Peeters, januari 2022

 

Monica Dahlberg

we-are-semi-free-fp-1
we-are-semi-free-fp-2
monika-en-eva-3
monika-en-eva-2
we-are-semi-free-fp-1 we-are-semi-free-fp-2 monika-en-eva-3 monika-en-eva-2

 


Monika Dahlberg en E. van Dam

‘we are semi-free’

17 januari - 3 maart 2022Den Haag

Op afspraak 070 737 0900 of via info@sundaywonders.com

we are semi free

Klik op het plaatje hierboven voor de catalogus

Translate »